Działalność gospodarcza obywateli Ukrainy w Polsce – poradnik

Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej w Polsce dla obywatela Polski jest dosyć proste. Niezbędne procedury da się załatwić tak naprawdę w jeden dzień. A jak wygląda sytuacja w wypadku obcokrajowców? Odpowiedź na to pytanie może szczególnie interesować obywateli Ukrainy, którzy próbują na nowo układać w naszym kraju swoje zawodowe życie. Czy Ukrainiec może założyć firmę w Polsce? Jakich formalności musi dopełnić? Czy jest jakiś sposób, by przenieść swoją dotychczasową firmę do Polski?

Czytaj dalej, a dowiesz się:

·        Jakie ułatwienia w zakładaniu działalności przez Ukraińców wprowadziła marcowa specustawa?

·        Jak obywatel Ukrainy może założyć firmę w Polsce?

·        Jak można przenieść działalność z Ukrainy do Polski i gdzie szukać fachowej pomocy?

Działalność gospodarcza Ukraińca w Polsce? Wystarczy PESEL

Marcowa specustawa wprowadziła kilka istotnych ułatwień dotyczących pobytu obywateli Ukrainy na terenie Polski. Jednym z nich jest to, że Ukraińcy mogą wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak Polacy. Dotyczy to zarówno firm jednoosobowych, jak i spółek. Obecnie niezbędny jest do tego jedynie numer PESEL.

Obywatele Ukrainy, którzy uciekli przed wojną, mogą złożyć wniosek o PESEL w dowolnym urzędzie gminy. Potrzebny będzie do tego dokument ze zdjęciem, a w wyjątkowych sytuacjach – wystarczy samo oświadczenie złożone urzędnikowi. Przy okazji wyrabiania PESEL-u warto też utworzyć Profil Zaufany. Jest to narzędzie, które pozwala potwierdzić swoją tożsamość przy załatwianiu spraw urzędowych przez internet i które działa jak elektroniczny podpis. Profil Zaufany ułatwi dalsze formalności związane z zakładaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej (i nie tylko).

Czytaj też: Jak znaleźć swój pomysł na biznes?

Założenie działalności gospodarczej przez Ukraińca w Polsce

Osoby, które już mają nadany polski PESEL, mogą przystąpić do rejestrowania nowego przedsiębiorstwa. Jak Ukrainiec może założyć firmę w Polsce? Dokładnie tak samo jak Polak. Szczegółowo opisywaliśmy tę procedurę w artykule Jak założyć firmę – formalności krok po kroku. Przypomnijmy pokrótce, jak to wygląda.

Jednoosobowa działalność gospodarcza to najprostsza forma prowadzenia przedsiębiorstwa, odpowiednia dla małych firm. Rejestracja jest bezpłatna, przedsiębiorca nie musi posiadać kapitału na start i w większości wypadków może prowadzić uproszczoną księgowość (o ile jego przychody nie przekraczają 2 mln euro). Przy tej formie działalności opłaca się podatek PIT od osób fizycznych – przedsiębiorca może wybrać formę opodatkowania, która będzie dla niego najkorzystniejsza (skalę, podatek liniowy lub ryczałt).

JDG można zarejestrować online lub udać się do wybranego urzędu gminy. Aby skorzystać z tej pierwszej opcji, należy wypełnić wniosek na stronie https://www.biznes.gov.pl/en/e-uslugi/00_0736_00 (to anglojęzyczna wersja portalu, ale można też oczywiście ustawić język polski). Wniosek można podpisać elektronicznie Profilem Zaufanym lub wysłać niepodpisany formularz, a następnie tylko złożyć podpis w urzędzie.

Samo wypełnienie wniosku CEIDG nie jest trudne, jednak warto wcześniej przemyśleć kilka spraw i zgromadzić sobie potrzebne informacje. Oprócz podstawowych danych, jak imię, nazwisko, data urodzenia, PESEL czy obywatelstwo, konieczne będzie podanie:

• adresu zamieszkania i ewentualnie adresu związanego z działalnością gospodarczą,
• wybranej nazwy firmy (która przy tej formie działalności koniecznie musi zawierać imię i nazwisko właściciela),
• daty rozpoczęcia działalności,
• liczby pracowników,
• danych urzędu skarbowego właściwego dla zakładanej działalności,
• kodów PKD – są to numery opisujące szczegółowo różne rodzaje działalności (np. produkcja mebli kuchennych, naprawa i konserwacja urządzeń elektrycznych, działalność taksówek osobowych, restauracje i stałe placówki gastronomiczne, działalność fizjoterapeutyczna etc.; listę kodów PKD można znaleźć na stronie https://www.biznes.gov.pl/pl/tabela-pkd),
• wybranej formy opodatkowania.

Złożenie wniosku o wpis do CEIDG oznacza automatyczne wystąpienie o nadanie numerów NIP i REGON (o ile osoba jeszcze ich nie ma) oraz rejestrację przedsiębiorcy jako podatnika w urzędzie skarbowym, a także jako płatnika składek ZUS. Następnie, w ciągu maksymalnie 7 dni od daty rozpoczęcia działalności gospodarczej, przedsiębiorca musi zgłosić się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wypełnionym formularzem ZUS ZUA (zgłoszenie do ubezpieczeń). Przykład wypełnionego formularza wraz ze szczegółowym objaśnieniem można znaleźć na stronie ZUS-u: https://www.zus.pl/documents/10182/167567/ZUS_ZUA.pdf .

Zostaje jeszcze VAT, czyli podatek od towarów i usług. Jeśli sprzedaż firmy nie przekracza limitu 200 tys. zł rocznie lub przedsiębiorca sprzedaje towary i usługi zwolnione z VAT-u, nie trzeba się rejestrować jako podatnik VAT. Jednak czasami może to być opłacalne (zwłaszcza jeśli np. firma świadczy usługi głównie dla innych podatników VAT), dlatego warto wziąć tu pod uwagę charakter działalności.

Sprawdź też: Ulga na start ZUS – co przysługuje nowym przedsiębiorcom?

Jak przenieść działalność z Ukrainy do Polski?

A jakie możliwości ma obywatel Ukrainy, który do wybuchu wojny zarabiał jako przedsiębiorca na terenie swojego kraju?

Tutaj już formalności są nieco bardziej skomplikowane i warto skorzystać ze wsparcia prawnika. Generalnie jednak przedsiębiorca ma dwie opcje:

1. Może otworzyć w Polsce oddział spółki. Będzie wówczas przedsiębiorcą zagranicznym i musi ustanowić osobę upoważnioną do reprezentowania firmy w Polsce. Oddział musi zostać wpisany do KRS-u, a zakres działalności firmy w Polsce nie może się różnić od tego w Ukrainie. Rejestracji można dokonać na stronie https://prs.ms.gov.pl/ (niestety jest ona dostępna tylko w języku polskim). Wiąże się to z opłatą w wysokości 600 zł (500 zł za wpis do KRS + 100 zł za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym) oraz formalnościami wymagającymi zaangażowania notariusza i tłumacza przysięgłego.
   
    
2. Może utworzyć spółkę kapitałową lub osobową. Największą popularnością cieszy się w Polsce forma spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jednak i ona wiąże się ze znacznymi formalnościami (m.in. konieczność stworzenia umowy spółki, powołania zarządu, posiadania kapitału zakładowego oraz złożenia stosownych oświadczeń z tym związanych). Rejestracji można dokonać albo w Portalu Rejestrów Sądowych (czyli tym samym, w którym rejestruje się oddziały zagraniczne), albo na stronie https://ekrs.ms.gov.pl/s24/. Koszt rejestracji wynosi 600 zł.

Zobacz też: Konto firmowe – jak wybrać najlepsze dla siebie?

W tymczasowym przeniesieniu firmy z Ukrainy do Polski może pomóc Polska Agencja Inwestycji i Handlu (PAIH), które oferuje m.in. takie formy wsparcia jak:

• udzielanie informacji na temat warunków prowadzenia biznesu w Polsce (obsługa w języku ukraińskim),
• wsparcie w kontaktach z polską administracją,
• udostępnienie biura w coworku,
• pomoc w znalezieniu powierzchni logistycznej i produkcyjnej (np. do przeniesienia linii produkcyjnych),
• doradztwo w zakresie dostępnej pomocy publicznej,
• doradztwo w zakresie poszukiwania nieruchomości pod działalność gospodarczą.

Więcej informacji można znaleźć na stronie https://www.paih.gov.pl/pomoc_dla_ukrainy.