Wakacje kredytowe 2022 – czy warto się na nie wybrać?

Wakacje kredytowe to rozwiązanie oferowane kredytobiorcom przez banki. Można z nich skorzystać, o ile spełnia się określone warunki. Warto jednak wiedzieć, że 29 lipca weszła w życie ustawa, zgodnie z którą banki muszą udzielić swoim klientom zgody na czasowe zawieszenie obowiązku spłacania rat kredytów. Kto może skorzystać z wakacji kredytowych i na jakich zasadach? Jak złożyć wniosek o wakacje kredytowe? Czy to się opłaca? Co można zyskać, a co stracić, biorąc wakacje kredytowe w 2022 i 2023 r.? Przeczytaj poniższy tekst, by się tego dowiedzieć!

Czytaj dalej, a dowiesz się:

• Czym są standardowe wakacje kredytowe?
• Czym różnią się ustawowe wakacje kredytowe 2022 r. od standardowych wakacji kredytowych oferowanych przez banki?
• Kto może złożyć wniosek o ustawowe wakacje kredytowe?
• Jak złożyć wniosek o wakacje kredytowe 2022 i do kiedy należy to zrobić?
• Czy opłaca się skorzystać z wakacji kredytowych 2022?

Zobacz także: Inflacja – czym jest i jak oddziałuje na gospodarkę?

Standardowe wakacje kredytowe – zasady

Jako kredytobiorca masz możliwość skorzystania z tzw. wakacji kredytowych. To czas, w którym ciążący na Tobie obowiązek regularnego spłacania rat zostaje zawieszony. Powodem mogą być np. przejściowe problemy finansowe. Na standardowe wakacje kredytowe bank może, ale nie musi udzielić zgody. Jeśli uda Ci się ją uzyskać, możesz odroczyć obowiązek spłaty raty kredytu na kilka miesięcy, jednak odsetki nadal będą naliczane. Pamiętaj, że wakacje kredytowe nie zwalniają z uiszczenia odroczonej części kapitałowej. Będziesz musiał to zrobić w późniejszym okresie, a rata będzie powiększona o naliczone odsetki od kredytu.

Ustawowe wakacje kredytowe 2022 – na czym polegają?

Dokładnie 14 lipca 2022 r. prezydent podpisał ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, która przy okazji wprowadza rozwiązania mające pomóc osobom obciążonym kredytami mieszkaniowymi i koniecznością spłacania rat, rosnących w zastraszającym tempie w wyniku podwyżek stóp procentowych.

Jednym z nich są ustawowe wakacje kredytowe, które umożliwiają zawieszenie obowiązku regulowania rat każdej osobie, która spłaca kredyt hipoteczny w złotych. Obowiązują następujące zasady:

• każdy kredytobiorca może w ciągu roku odroczyć spłatę 4 rat,
• w ciągu jednego kwartału można odroczyć jedną, pełną ratę kapitałowo-odsetkową,
• od raty, która zostanie odroczona, nie zostaną naliczone odsetki,
• kredytobiorcy, którzy spłacają więcej niż jeden kredyt, mogą skorzystać z wakacji kredytowych tylko w przypadku jednego zobowiązania (tego, które dotyczy mieszkania lub domu, w którym mieszkają – ustawa zastrzega, że chodzi o zobowiązania zaciągnięte w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych).

Ustawa weszła w życie po 14 dniach od złożenia podpisu przez prezydenta. Oznacza to, że od 29 lipca 2022 r. kredytobiorcy mogą składać wnioski do banków o udzielenie im wakacji kredytowych. Przy tym należy pamiętać, że wprowadzono pewne okienka czasowe:

• pomiędzy 1 sierpnia a 30 września 2022 r. można zawiesić maksymalnie dwie raty,
• pomiędzy 1 października a 31 grudnia 2022 r. można zawiesić również maksymalnie dwie raty,
• przez cały 2023 r. można zawiesić jedną ratę w ciągu jednego kwartału.

Sprawdź też: Zdolność kredytowa – jak wyliczają ją banki?

Najważniejsze różnice pomiędzy ustawowymi wakacjami kredytowymi a tymi, które znajdują się w standardowej ofercie banków, to:

• komercyjne wakacje kredytowe oznaczają dodatkowe koszty dla kredytobiorcy (odsetki są wciąż naliczane, mimo zawieszenia obowiązku spłaty rat, a więc całkowity koszt zobowiązania wzrasta), natomiast w przypadku rządowych wakacji kredytowych nie ma dodatkowych kosztów,
• standardowe wakacje kredytowe mogą trwać zazwyczaj maksymalnie sześć miesięcy, zaś ustawowe to możliwość zawieszenia łącznie ośmiu rat w ciągu dwóch lat (2022-2023),
• wakacje oferowane przez banki mogą przyjąć formę zawieszenia konieczności spłaty raty kapitałowej, raty odsetkowej lub raty kapitałowo-odsetkowej (zależy to od polityki danego banku), zaś ustawowe wakacje kredytowe pozwalają na zawieszenie całej raty,
• banki oferują kredytobiorcom dwie możliwości: wydłużenia okresu spłaty kredytu o czas wakacji kredytowych lub zatrzymania ustalonego terminu spłaty, ale przy zwiększeniu miesięcznej raty kredytu o wartość zawieszonych zobowiązań i kosztów dodatkowych, natomiast skorzystanie z wakacji gwarantowanych przez ustawę oznacza automatyczne wydłużenie okresu spłaty,
• bank może odmówić kredytobiorcy udzielenia komercyjnych wakacji kredytowych, zaś ustawowych – nie może (chyba że wnioskodawca nie spełnia określonych wymogów).

Rząd wyklucza możliwość skorzystania z wakacji kredytowych w przypadku osób, które mimo że zaciągnęły kredyt hipoteczny w złotych, to jednak zrobiły to po 1 lipca 2022 r. lub okres spłaty ich zobowiązania kończy się w ciągu pół roku od dnia wejścia w życie ustawy. Oprócz tego z ustawowych wakacji mogą skorzystać tylko te osoby, które zaciągnęły kredyt hipoteczny na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.

Wniosek o wakacje kredytowe

Formalności związane z ubieganiem się o wakacje kredytowe 2022 i 2023 to przede wszystkim złożenie odpowiedniego wniosku w instytucji, gdzie mamy zaciągnięte zobowiązanie. Niektóre banki wymagają składania odrębnego wniosku przy okazji odroczenia każdej poszczególnej raty – choć być może szybko się to zmieni, ponieważ UOKiK wszczął postępowanie wyjaśniające, w czasie którego zostanie sprawdzone, czy instytucje przestrzegają zapisów ustawy. Już na samym początku prezes UOKiK podkreślił, że nie akceptuje wymogu składania odrębnych wniosków do każdej odroczonej raty^[1].

Banki przyjmują wnioski od 29 lipca 2022 r. Mogą one dotyczyć już rat, które należy uiścić 1 sierpnia. Należy pamiętać, że wniosek musi zostać złożony w banku najpóźniej dzień przed terminem spłaty danej raty (choć większość instytucji umożliwia złożenie go w tym samym dniu, gdy trzeba wnieść opłatę według umowy podpisanej z bankiem).

Wniosek można złożyć w placówce banku osobiście lub wysłać przez internet za pośrednictwem systemu bankowości elektronicznej lub mailowo. Gotowe formularze są udostępnione w systemach transakcyjnych oraz oddziałach stacjonarnych poszczególnych banków 29 lipca 2022 r. Należy jedynie je wypełnić i przesłać lub wręczyć pracownikowi banku. Cała procedura będzie podobna do tej, jaka obowiązuje w przypadku tarczy 4.0, czyli tzw. „covidowych” wakacji kredytowych.

Wakacje kredytowe 2022 – dla kogo? Czy to się opłaca?

Z komentarzy rynkowych wynika, że ustawowe wakacje kredytowe będą dość kosztowne dla banków. Z szacunków Narodowego Banku Polskiego wynika, że mogą one stracić na wprowadzeniu ustawy nawet około 20 mld zł ^[2]

Niektórzy eksperci zachęcają kredytobiorców do skorzystania z możliwości, jaką wprowadza ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. To dlatego, że ci, którzy zaoszczędzone w ten sposób pieniądze przeznaczą np. na nadpłatę kredytu hipotecznego, mogą na tym zyskać – taka podpowiedź znalazła się w materiałach informacyjnych przygotowanych przez rząd^[3].

W trudnej sytuacji finansowej spowodowanej przez rosnącą inflację znalazło się teraz wiele osób. Dla nich wakacje kredytowe mogą być nie tyle szansą na zmniejszenie ostatecznego kosztu kredytu, co możliwością chwilowego złapania oddechu i podreperowania budżetu domowego. Część ekspertów przekonuje, że to bardzo dobry pomysł, ponieważ ustawowe wakacje kredytowe nie wiążą się z dodatkowymi kosztami, jedynie odraczają termin uiszczenia raty. To z pewnością lepszy wybór niż standardowe, komercyjne wakacje kredytowe. Jednak zanim podejmiesz decyzję o złożeniu wniosku w banku, weź pod uwagę również minusy tego rozwiązania.

Przeczytaj również: Jakie warunki trzeba spełnić, by dostać kredyt hipoteczny?

¹ https://finanse.uokik.gov.pl/tag/postepowania-wyjasniajace

² „Raport o inflacji” lipiec 2022 r., https://www.nbp.pl/polityka_pieniezna/dokumenty/raport_o_inflacji/raport_lipiec_2022.pdf?w=1.

³ Materiały ze strony www.gov.pl.