Specustawa o pomocy dla Ukraińców – na jakie wsparcie mogą liczyć?

Uchodźcy z Ukrainy, którzy przez napiętą sytuację w swoim kraju zdecydują się pozostać w Polsce, otrzymają między innym świadczenia na dzieci z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz dostęp do polskiego rynku pracy. Wszystko dzięki uchwalonej przez Sejm specustawie o pomocy obywatelom w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Aby otrzymać pomoc, Ukraińcy muszą wyrobić sobie i swoim dzieciom numery PESEL.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest specustawa dotycząca pomocy obywatelom Ukrainy?
• Jakie formy pomocy przysługują Ukraińcom?
• Kto może skorzystać z oferowanego wsparcia?

Zobacz także: Rozliczenie PIT-u w kilka chwil? Zrób to przez internet!

Czym jest specustawa?

O aktualnej sytuacji na Ukrainie wie w zasadzie każdy. Atak Rosji, wymierzony głównie w ukraińskie miasta we wschodniej części kraju, zmusił setki tysięcy osób do zabrania najpotrzebniejszych rzeczy i opuszczenia swoich domów. Według ONZ, kraj opuściło już ponad 3,5 miliona osób, głównie kobiety z dziećmi, dla których jednym z kierunków ucieczki była właśnie Polska. Do naszego kraju przybyło ponad 2,3 mld uchodźców. W związku z ich ciężką sytuacją materialną, rząd przygotował specustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

 Ustawa została podpisana przez prezydenta i weszła w życie 12 marca 2022 r

Jakie zmiany wprowadza specustawa?

Ustawa przede wszystkim umożliwia legalny pobyt na terytorium Polski obywatelom Ukrainy oraz ich małżonkom, nieposiadającym ukraińskiego obywatelstwa, którzy przybyli do Polski 24 lutego 2022 roku i później. Nasi wschodni sąsiedzi będą mogli legalnie przebywać w Polsce przez 18 miesięcy, jednak po upływie 9 miesięcy będą mogli ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy na okres 3 lat. Dodatkowo zagwarantowano legalność pobytu wszystkim dzieciom urodzonym na terytorium Polski przez Ukrainki uciekające przed wojną. Warto zaznaczyć, że wszelkie prawa dotyczą jedynie osób przekraczających granicę polsko-ukraińską.

Czytaj również: Wojna na Ukrainie - jak możesz pomóc?

Kontynuacja nauki i uproszczone procedury zatrudniania

Dzięki ustawie dzieci, młodzież szkolna oraz studenci będący obywatelami Ukrainy mogą liczyć na kontynuowanie nauki w polskich placówkach oświatowych. Osoby uprawnione do podjęcia zatrudniania otrzymają dostęp do rynku pracy oraz możliwość rejestracji w powiatowym urzędzie pracy. Na barki pracodawcy spadnie obowiązek poinformowania w ciągu 7 dni odpowiedni urząd pracy o zatrudnieniu cudzoziemca. Natomiast przybywający do Polski dentyści, lekarze, pracownicy naukowi oraz nauczyciele będą mogli liczyć na uproszczone procedury zatrudnienia w zawodzie.

Dostęp do opieki medycznej

Zgodnie z zapisami w specustawie, każdy obywatel Ukrainy, przybywając do Polski, zostanie włączony do publicznego systemu ochrony zdrowia oraz będzie miał możliwość skorzystania z bezpłatnej pomocy psychologicznej. Wszelkie rachunki za wyświadczone usługi medyczne będą opłacone przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Ze świadczeń zdrowotnych udzielanych bezpłatnie wyłączono natomiast rehabilitację uzdrowiskową oraz leczenie uzdrowiskowe.

Dofinansowanie pobytu Ukraińców

Osoby, które przyjęły pod swój dach uchodźców z Ukrainy, mogą ubiegać się o refinansowanie ich pobytu. Wnioski można składać od 16 marca w wydziale spraw obywatelskich w urzędzie miasta lub urzędzie gminy. Świadczenie ma wynosić 40 zł za dzień na jedną osobę i można je pobierać maksymalnie przez 60 dni. Warto dodać, że środki będą wypłacane wstecz, więc wniosku nie trzeba składać już w dniu przyjęcia obywateli Ukrainy.

Dodatkowo należy również podać liczbę przyjętych uchodźców, adres ich pobytu oraz okres zakwaterowania. Na wnioskodawcy spoczywa również obowiązek pisemnego potwierdzenia, że za wymienione we wniosku osoby nie wypłacono już świadczenia, zagarantowania, że zapewnia się uchodźcy wyżywienie i zakwaterowanie oraz potwiedzenia świadomości odpowiedzialności karnej za podawanie fałszywych informacji.

Kto może skorzystać z pomocy oferowanej w ramach specustawy?

Przede wszystkim należy w sposób legalny przekroczyć granice Rzeczpospolitej Polskiej. Przyjęto bowiem zasadę, dzięki której, po zarejestrowaniu danych uchodźców przez Straż Graniczną natychmiastowo uzyskuje się prawo do legalnego pobytu na terenie naszego kraju. Jest to kluczowa sprawa w kontekście uzyskania polskiego numeru PESEL, który będzie uprawniał do skorzystania ze świadczeń finansowanych przez ZUS. Zgłoszenia o jego przyznanie będą przyjmowane drogą elektroniczną, za pomocą Platformy Usług Elektronicznych ZUS oraz w dowolnym urzędzie gminy.

Przeczytaj także: Ułatw sobie życie i skorzystaj z ZUS e-PUE – platformy, która daje wiele możliwości