Finanse dla dzieci: jak uczyć dziecko zarządzania pieniędzmi?

W świecie dorosłych pieniądz odgrywa bardzo ważną rolę. Oszczędności, obligacje, kredyty… niemal na każdym kroku myślimy o tym, jak pomnożyć swój majątek lub przynajmniej jak rozsądnie nim gospodarować. Warto mieć świadomość, że dzieci poprzez obserwację zachowań rodziców kształtują swoje nawyki. Sprawdź, jak wprowadzić dziecko w temat zarządzania pieniędzmi w gospodarstwie domowym, aby pokazać mu dobre wzorce.

Czytaj dalej, a dowiesz się:

• Kiedy jest najlepszy moment na naukę oszczędzania pieniędzy?
• Czym jest metoda SMART?
• Jak wytłumaczyć dziecku, że wszystko ma swoją cenę?
• Czy warto angażować dziecko w domowe czynności?

Czytaj także: Jak zachęcić rodzinę do oszczędzania?

Nauka oszczędzania pieniędzy: kiedy jest najlepszy moment, by zacząć?

Rodzice małych dzieci bardzo często odwlekają w czasie naukę zarządzania finansami, a tak naprawdę każdy moment jest dobry na to, aby oswoić pociechę z tematem pieniędzy. Takie edukacyjne rozmowy możesz prowadzić już z kilkulatkiem, uważając jednak przy tym, aby miały one charakter zabawy, a nie nudnego i niezrozumiałego wykładu.

Zacznij na przykład od spacerów po mieście, podczas których pokażesz swojemu maluchowi, czym zajmuje się pan sklepikarz, a czym florysta pracujący w kwiaciarni, i wytłumaczysz mu, że za swoją pracę te osoby otrzymują wynagrodzenie. Taka rozmowa z całą pewnością pozwoli dziecku pojąć jedną bardzo ważną zasadę, a mianowicie: pieniądze biorą się z pracy.

Istnieje wiele teorii mówiących o tym, dlaczego warto pokazać dzieciom, jak dobrze gospodarować pieniędzmi już od najmłodszych lat, oraz w jaki sposób to robić. Jednym z pomysłów jest kieszonkowe, innym – dawanie niewielkiego wynagrodzenia za drobne czynności domowe, np. pomoc w nauce młodszemu rodzeństwu czy asystowanie przy myciu samochodu.

„WYPŁATA” DLA PRZEDSZKOLAKA

Jeżeli dziecko otrzymuje zapłatę za wykonywanie poszczególnych "dodatkowych" zadań (jak np. pomoc rodzicom przy sprzątaniu kuchni lub przy myciu samochodu), szybko zaczyna rozumieć wartość pieniądza i uczy się przedsiębiorczości. Jeśli chcesz wybrać taki sposób nauki zarządzania pieniędzmi, stwórz listę dodatkowych czynności, w których dziecko może pomagać, i odpowiednio je wyceń. Warto jednak określić dokładnie, jakie zadania należą do podstawowych obowiązków dziecka, za które nie będzie otrzymywało "wynagrodzenia" - w ten sposób nadal możemy wypracowywać u dziecka dobre nawyki i unikniemy sytuacji, w której dziecko będzie oczekiwać wynagrodzenia za coś, co jest jego podstawowym obowiązkiem, jak np. posprzątanie własnych zabawek.

Czas i sposób oswajania dziecka z tematem zarządzania finansami w dużej mierze zależy od podejścia rodziców. Możliwości jest mnóstwo. Warto wiedzieć o tym, że uczeń pierwszych klas podstawówki będzie już w stanie pojąć, czym jest budżet domowy, a nastolatek może mieć nawet własne konto bankowe. Jeśli zastanawiasz się nad tym, kiedy zacząć rozmawiać z dzieckiem o tym, jak zarządzać pieniędzmi, postaraj się zrobić to możliwie najwcześniej, aby z czasem móc budować na dobrych fundamentach. 

Naucz dziecko mądrze oszczędzać: poznaj metodę SMART

Nauka oszczędzania pieniędzy to nieodłączny element edukacji związanej z finansami. Aby jednak była w pełni skuteczna, powinna opierać się na konkretnych celach, do których Twoje dziecko chce dążyć. Sposobem, który może ułatwić Ci to zadanie – szczególnie jeśli jesteś rodzicem dziecka chodzącego już do szkoły – jest metoda SMART. Mówi ona o tym, że cel oszczędzania powinien być:

• S – sprecyzowany,
• M – mierzalny,
• A – atrakcyjny dla dziecka,
• R – realistyczny,
• T – terminowy.

Co to oznacza w praktyce? Jeśli Twoje dziecko skupi się na realnym i atrakcyjnym dla niego celu, jakim będzie np. zakup nowej gry komputerowej, wyznaczy sobie termin, kiedy chciałoby go osiągnąć, i będzie w stanie zmierzyć, ile środków brakuje mu do upragnionego zakupu, to zdecydowanie łatwej będzie mu odłożyć wymaganą sumę pieniędzy.

Pamiętaj o tym, że takie zadanie może być niezwykle trudne, szczególnie na początku. Warto, abyś podszedł do tematu nieco zabawowo i pomógł dziecku określić mały cel, który będzie w stanie szybko zrealizować. Natychmiastowa nagroda w postaci zakupu powinna zmotywować malucha do kolejnych działań.

Zarządzanie pieniędzmi: zacznij od spisywania wydatków ze swoim kilkulatkiem

Oswajanie dziecka z tematem pieniędzy warto zacząć od uświadomienia mu, że wszystko ma swoją cenę – nawet te drobne rzeczy, na które często nie zwraca się uwagi. Niezależnie więc od tego, czy dziecko posiada własne pieniądze, czy nie, spróbuj na bieżąco spisywać z nim wszystkie dodatkowe wydatki, takie jak: zakup kolejnej paczki chrupek, nowej zabawki czy nawet biletu do rodzinnego parku rozrywki.

Dziecko mające wiedzę na temat tego, ile kosztuje dana przyjemność, po jakimś czasie naturalnie zacznie rozumieć wartość pieniądza. Regularne porównywanie kosztów może też sprawić, że łatwiej nauczy się odróżniać potrzeby od zachcianek, szczególnie jeśli za daną rzecz będzie musiało zapłacić z własnego kieszonkowego. To przy okazji kolejna lekcja – pieniądze wydaje się znacznie szybciej, niż zarabia, dlatego dorośli kontrolują swoje wydatki.

Finanse dla dzieci: angażuj nastolatka w codzienne czynności

Nic tak dobrze nie uczy, jak poznawanie tematu przez doświadczenie. Jeśli chcesz, aby Twoje dziecko znało świat pieniądza nie tylko z teorii, pomyśl o tym, aby dopuścić je do rozmów na temat finansów rodziny.

Oczywiście staraj się nie poruszać przy dzieciach kwestii ewentualnych problemów finansowych, jednak możesz pomyśleć o tym, aby wspólnie z Tobą przygotowywały listę zakupów, a w sklepie zwracały uwagę na ceny produktów. Możesz też poprosić swoją pociechę, abyście wspólnie prowadzili domowy budżet, a zaoszczędzone środki przeznaczyli na rodzinne atrakcje.

Z czasem możesz spróbować przedstawiać dziecku podstawy ekonomii, zapoznając je z trudniejszymi pojęciami (np. podaż, popyt, PKB), z którymi za jakiś czas być może zetknie się w swoim codziennym życiu. Postaraj się jednak dostosować język do wieku dziecka i nie przeciążać go podręcznikową wiedzą, żeby się nie zniechęciło.

Niezależnie od tego, czy planujesz wypłacać dziecku kieszonkowe, chciałbyś, aby samo „zarabiało” pieniądze, czy twierdzisz, że przyjdzie jeszcze czas na obchodzenie się z prawdziwą gotówką, warto wprowadzać dziecko w świat finansów już od najmłodszych lat. Pieniądze są obecne w naszym życiu na każdym kroku, a my jako rodzice powinniśmy dać naszym dzieciom podstawy, które nauczą je właściwego obchodzenia się z nimi.

Przeczytaj także: Kieszonkowe dla dziecka