Co to jest SKOK i czym się różni od banku?

SKOK to skrót od spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej. Pod tą nazwą kryją się instytucje, które pod wieloma względami przypominają banki, jednak formalnie nimi nie są. O ile głównym celem istnienia i funkcjonowania banków jest wysoki zarobek, o tyle SKOK-i nie mogą prowadzić działalności z myślą o zysku. Sposobem ich działania jest przyjmowanie depozytów od członków posiadających oszczędności i udzielanie pożyczek innym, którzy potrzebują wsparcia finansowego.

Czytaj dalej, a dowiesz się:

• Co to jest SKOK?
• Czym kasa SKOK różni się od banku?
• Jak zostać członkiem lub członkinią SKOK-u?
• W jaki sposób SKOK-i udzielają kredytów?

Zobacz też: Czym jest PRP, czyli podstawowy rachunek płatniczy?

Co to jest SKOK?

SKOK, a więc spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, to dla wielu osób instytucja tożsama z bankiem. Jednak o ile zarówno banki, jak i SKOK-i oferują produkty finansowe, o tyle zasady ich funkcjonowania są odmienne.

Podstawowym celem tworzenia i działalności kas SKOK jest wspieranie swoich członków i członkiń poprzez dawanie im dostępu do produktów finansowych, np. kredytów, na preferencyjnych warunkach. Z założenia SKOK-i nie mogą działać w celach zarobkowych.

Funkcjonowanie SKOK-ów w Polsce reguluje Ustawa o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych z 14 grudnia 1995 r. oraz Prawo spółdzielcze. Zgodnie z nimi:

• SKOK-i powstają w wyniku dobrowolnego zrzeszenia nieokreślonej liczby osób,
• Zrzeszone osoby prowadzą działalność gospodarczą na rzecz członków kasy,
• Członkowie SKOK-u funkcjonują na prawach współwłaścicieli,
• Aby zostać członkiem SKOK-u, należy się zarejestrować, dokonać wpłaty oraz wykupić minimum jeden udział w kasie,
• W przypadku rezygnacji z członkostwa w SKOK-u kasa wypłaca równowartość uiszczonych opłat członkowskich oraz udziałów.

Produkty, jakie oferują polskie kasy oszczędnościowo-kredytowe to:

• kredyty (m.in. konsolidacyjne, oddłużeniowe, gotówkowe, hipoteczne),
• karty kredytowe,
• lokaty,
• konta osobiste,
• konsolidacja „chwilówek” i pożyczek pozabankowych,
• ubezpieczenia,
• fundusze inwestycyjne.

Kasa SKOK – czym różni się od banku?

Podstawową różnicą pomiędzy bankiem i SKOK-iem jest cel ich istnienia. Banki pracują po to, by wypracowywać zysk. SKOK-i, zgodnie z przepisami, nie mogą prowadzić działalności w celach zarobkowych.

Inne różnice pomiędzy tymi instytucjami to:

• Odmienny status prawny – spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe określa się potocznie mianem instytucji pozabankowych, parabanków, quasibanków,
• Zostanie klientem banku nie wymaga rejestracji i wpłacenia wpisowego, klient SKOK formalnie jest jego współudziałowcem,
• SKOK-i oferują usługi tylko swoim członkom, natomiast klientem banku może zostać każdy, kto spełnia określone warunki.

W czym natomiast SKOK i bank są do siebie podobne? Po pierwsze obydwie instytucje oferują dostęp do produktów finansowych. Ponadto:

• Zarówno SKOK-i, jak i banki podlegają Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu (zgromadzone w nich środki są zabezpieczone do równowartości kwoty 100 tys. euro),
• Od 2012 SKOK-i, tak samo jak banki komercyjne i spółdzielcze, znajdują się pod nadzorem KNF,
• SKOK-i, podobnie jak banki, weryfikują zdolność kredytową swoich członków w BIK (Biurze Informacji Kredytowej).

Zobacz także: Biuro Informacji Kredytowej – kompendium wiedzy

Jak zostać członkiem kasy krajowej SKOK-u?

Procedury związane z przystępowaniem do SKOK-ów są podobne, jednak każda spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa pobiera nieco inną opłatę wpisową, innej wysokości wkład członkowski, inne są też stawki, jakie trzeba zapłacić za wykupienie udziału. Wpisowe w polskich SKOK-ach wynosi około 10-20 zł, wkład członkowski to opłata o wysokości np. 1 zł lub 10 zł. Natomiast zdobycie jednego udziału w SKOK kasy wyceniają bardzo różnie – może to być 80 zł, często jednak to koszt powyżej 100 zł, a nawet około 150 zł.

SKOK – kredyt hipoteczny w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej

Jednym z produktów finansowych, jaki oferują zarówno SKOK-i, jak i banki są kredyty hipoteczne. Wiele osób zastanawia się, czy zostanie członkiem lub członkinią kasy SKOK nie pomoże im w uzyskaniu pożyczki na mieszkanie na preferencyjnych warunkach lub w sytuacji, gdy bank odrzucił ich wniosek.

Zasady zaciągania kredytów hipotecznych w SKOK-ach są podobne, co w przypadku banków. Dług można spłacać przez okres do 30 lat, należy uiścić wkład własny (20 proc., choć zdarza się, że wymagane jest nawet 40 proc.), kandydat zostaje poddany ocenie scoringowej na podstawie danych zgromadzonych w BIK oraz musi przedstawić odpowiednie dokumenty (np. zaświadczenie o zatrudnieniu).

Specyfika funkcjonowania kas SKOK sprawia, że trzeba wziąć również pod uwagę pewne ryzyko związane z zaciąganiem w nich kredytów:

• Wiele SKOK-ów boryka się z płynnością finansową, dlatego przy wyborze kasy powinieneś wziąć pod uwagę jej renomę i czas utrzymywania się na rynku,
• Członkowie spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych stają się ich współwłaścicielami, a co za tym idzie, ponoszą odpowiedzialność w przypadku problemów finansowych SKOK-u, np. ogłoszenia upadłości.

Przeczytaj również: 5 najczęstszych błędów finansowych – jak ich unikać?