5 najczęstszych błędów finansowych. Jak ich unikać?

„Pieniądze szczęścia nie dają” – to popularne powiedzenie jest tylko po części prawdziwe. Skuteczne oszczędzanie jest bowiem metodą, która pozwala na zakup dóbr niezbędnych do codziennego życia. Jednak oszczędzanie to jedno. Drugą, niemniej ważną kwestią, jest unikanie błędów finansowych. Zobacz, jak ustrzec się przed wpadkami i osiągnąć finansowe cele.

 Czytaj dalej, a dowiesz się:

• Jakie są najpopularniejsze błędy finansowe?
• Jak unikać popełniania błędów finansowych?
• Jak nie dać się złapać na sztuczki finansowe?
• Jak nauczyć się oszczędzać? Wskazówki

Czytaj też: Zmotywuj rodzinę do oszczędzania 

Jakie są najpopularniejsze błędy finansowe?

Z finansami w życiu powinno być jak z planami na wakacje: wiesz dokładnie, gdzie chcesz się udać, z kim pojechać i co zwiedzić. Jeśli nie planujesz z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem, to przynajmniej w dniu wycieczki ustalasz, jakie największe atrakcje turystyczne chciałbyś zobaczyć. Z pieniędzmi jest podobnie: dobre planowanie zakłada również niepopełnianie błędów finansowych. Poniżej przedstawiamy pięć najczęstszych:

1. Kupujesz więcej, niż potrzebujesz

Jeśli kupujesz więcej jedzenia niż jesteś w stanie zjeść sam lub z rodziną, marnujesz nie tylko żywność, lecz także pieniądze. Zdarza się to szczególnie wtedy, gdy na zakupy idziesz głodny: na wszystko masz ochotę, kupujesz za dużo, lodówka pęka w szwach, a pod koniec tygodnia okazuje się, że większości produktów nie udało się zjeść przed terminem, owoce i warzywa zgniły i trzeba je wyrzucić.

Robienie zakupów może być męczące: potrzebujesz czasu na dojazd, stanie w kolejce, korkach i sił na dźwiganie siatek. Dobrą opcją w tym przypadku są jednak zakupy online – możesz zrobić je o dowolnej porze, po dokładnym przeanalizowaniu, czego naprawdę potrzebujesz, na spokojnie porównać ceny i kupić tylko to, co na pewno zużyjesz.

2. Wydajesz więcej, niż zarabiasz

Kupujesz za dużo: butów, ciuchów, nowych gadżetów, a nowy sprzęt musisz mieć zaraz po premierze. Liczba posiadanych rzeczy nie świadczy o Twoim statusie: często prawdziwi bogacze mają na koncie miliony, a nie rzucają się w oczy: jeżdżą używanymi samochodami, ubierają się zwyczajnie, a zamiast tego inwestują swoje fundusze np. w nieruchomości. Dobrym tego przykładem jest szef Facebooka, Mark Zuckerberg, który zawsze nosi podobne jeansy i koszulkę. Swój kapitał inwestuje rozważnie, z myślą o przyszłości.

3. Nie planujesz swoich wydatków i ich nie kontrolujesz

Kluczem do oszczędzania jest planowanie swoich wydatków i ich kontrolowanie. Określ, ile ze swojej pensji musisz przeznaczyć na bieżące wydatki, a ile jesteś w stanie odłożyć na przyszłość. To da Ci poczucie stabilności finansowej, a w razie nagłego, większego wydatku uchroni przed atakiem paniki, zapożyczaniem się u rodziny, znajomych czy w banku.

Największym błędem finansowym jest brak planu – cel można osiągnąć jedynie małymi krokami, konsekwentnie do niego dążąc.

4. Korzystasz z kredytów, pożyczek, kart kredytowych… i końca nie widać

Świadomość, że jest się zadłużonym, niejednemu spędzała sen z powiek, powodowała konflikty rodzinne o pieniądze czy sprawiała, że widmo eksmisji stawało się całkiem realne.

„Wydawanie pieniędzy, których nie masz, na rzeczy, których nie potrzebujesz, by zaimponować innym ludziom” – każdy z nas to zna. I choć powszechnie uważane jest to za lekkomyślne zachowanie, równie często jest stosowane w praktyce: branie kredytów na kwoty nieproporcjonalne do zarobków, zapożyczanie się w kolejnych instytucjach finansowych… Zanim do tego dopuścisz, zastanów się, czy warto poświęcać swój spokój, by spełnić cudze oczekiwania i aspiracje.

5. Pożyczasz pieniądze innym i nie egzekwujesz ich oddania

Pożyczanie pieniędzy jest gestem szlachetnym, ale może obrócić się przeciwko Tobie. Niejedni członkowie rodziny czy przyjaciele pokłócili się już o pieniądze. Zastanów się, czy łatwo przyjdzie Ci egzekwowanie zwrotu pożyczki od najlepszego przyjaciela, czy z łatwością będziesz upominać się o swoje środki, jeśli będzie zwlekać tydzień, dwa, miesiąc? Czy może okazać się, że sam będziesz potrzebować większych zasobów gotówki? To oczywiste, że trzeba sobie pomagać, jednak z tyłu głowy trzeba mieć także takie – mniej przyjemne – scenariusze.

Czytaj też: Wyznacz cele finansowe i realizuj swoje marzenia

Jak unikać popełniania błędów finansowych?

Praktyka czyni mistrza, ale… w tym przypadku eksperymentowanie może kosztować Cię sporo pieniędzy. Dlatego przed każdą większą transakcją najpierw:

• Dowiedz się wszystkiego, co potrzebne na temat warunków zawieranej umowy;
• Sprawdź opinie o instytucji, z której będziesz pożyczał pieniądze lub osobie, która ma doradzić Ci np. w kwestii warunków kredytu;
• Stawiaj na wiedzę – dokształcaj się w temacie ekonomii i finansów;
• Czytaj: internet to nieograniczone źródło wiedzy. Sprawdź, czy inny użytkownik nie miał podobnego problemu lub sytuacji. Być może zdążył już opisać, jak podszedł do sprawy i wie, jaki efekt przyniosło jego postępowanie. Lepiej uczyć się na cudzych błędach niż własnych.

Nie daj się złapać na sztuczki finansowe

Pamiętaj, że pożyczka, kredyt czy karta kredytowa nie są opcją darmową – bank pobiera prowizje i odsetki za swoje usługi, ponieważ na tym zarabia. Dodatkowe instrumenty finansowe i oferty, jakie otrzymujesz, zawsze zakładają zysk dla instytucji.

Czytaj dokładnie umowy, które podpisujesz, nawet paragrafy napisane drobnym druczkiem. Poradź się osoby trzeciej, która ma wiedzę i doświadczenie, nim zdecydujesz się związać z konkretną instytucją finansową na lata. „Oferty limitowane”, „0% RRSO” czy „zerowe oprocentowanie” brzmią dobrze, ale często zakładają dodatkowe koszty np. za utrzymanie rachunku bankowego, ubezpieczenie spłaty kredytu itd.

Nie daj się też złapać na obiecujące oferty, które mają szybko i bez ryzyka uczynić z ciebie milionera. Dojście do fortuny to zazwyczaj ciężka praca i wiedza, z której trzeba nauczyć się korzystać.

Jak nauczyć się oszczędzać? Wskazówki

Oszczędzanie to umiejętność, której można się nauczyć, jeśli tylko masz chęci. Weź pod uwagę kilka wskazówek:

• Dokładnie planuj, na jakie kategorie zakupowe możesz wydać określoną kwotę w danym miesiącu. Część z nich jest stała, jak opłata za mieszkanie (wynajem lub czynsz), rachunki, jedzenie, a część zmienna – na przykład rozrywka czy wydatki na ubrania, sprzęt domowy itd.
• Przed każdym zakupem zastanów się, czy naprawdę tego potrzebujesz. Jeśli masz taką możliwość, poczekaj kilka dni i pomyśl, czy nie obejdziesz się bez danego produktu, czy usługi. Po jakimś czasie może się okazać, że już dawno zapomniałeś o swojej zachciance.
• Naucz się kupowania „z drugiej ręki”. Często na aukcjach internetowych użytkownicy sprzedają zupełnie nowe lub nieużywane produkty, chcąc pozbyć się ich za ułamek ceny sklepowej.
• Jeśli masz problemy z samodzielnym oszczędzaniem, skorzystaj w banku z usługi „samoooszczędzania”. Po każdych zakupach określona przez Ciebie kwota, np. 5 zł, trafi automatycznie na konto oszczędnościowe.
• Co miesiąc postaraj się odłożyć chociaż niewielką sumę ze swojej pensji na koncie oszczędnościowym. Po kilku miesiącach może okazać się, że uzbierana kwota jest całkiem pokaźna. Tzw. poduszka finansowa da Ci poczucie stabilizacji i niezależności finansowej. Nawet w razie wypadku losowego – na przykład utraty pracy – będziesz mógł nie martwić się o przeżycie przez jakiś czas i spokojnie zastanowić się, co dalej.
• Pomyśl o przyszłości swoich dzieci. Kiedy staną się dorosłe, przyda im się gotówka na usamodzielnienie.
• Jeśli chcesz inwestować – rób to rozważnie. Kupuj coś, co za kilka lat może mieć większą wartość niż obecnie, a nie z każdym rokiem będzie ją tracić. Tak jest w przypadku nieruchomości czy złota, ale już nie w przypadku samochodu z salonu, którego wartość co roku spada.

Zanim podejmiesz ważną decyzję zakupową, która zwiąże Cię kredytem na lata, dobrze przeanalizuj wszystkie „za” i „przeciw”. Błędy finansowe popełniane są często pod wpływem impulsu, a ich naprawa może potrwać bardzo długo.

Przeczytaj także: Zarządzanie domowym budżetem – poznaj sprawdzone metody